By J. Thang Lian Pau
Tu kha 19 teh India President 14-na ding teelna leh August ni 7 teh Vice President teelna kibawl ding hi. Hih pen mipite teel ding hi loin MP – Member of Parliament (Gambup Hluttaw Amat) leh MLA – Member of Legislative Assembly (Pyine Hluttaw Amat) teng bek ii teel ding hi. Candidate hi dingin MP ahih keileh MLA a tawm pen 50 in a nominate uh kul a, a dang 50 mah in a thukimpih uh kul hi. Tua ahih manin kiteelna tuh ding baih het lo a, tutung zong Congress party in a seh Pranab Mukherjee (Finance Minister) leh BJP party ii support P.A Sangma (Ex-Lok Sabha Speaker)-te nih bek kidem kha ding hi.
Mipi taanga teel ahih bangun MP or MLA khat in vote tampi nei pah uh hi. MLA khat ii vote neih zah or a manphat zah pen state khat leh khata mi pha zah zuiin kibang lo hi. Hih MLA-te vote khat ii manphat zah tehna pen India thukhunpi in kum 2026 masiah President teelna ah 1971 kuma India mi phazah (figure) siksan ding a cih kizui hi.
MLA khat ii vote manphat zah teh dan – MLA seat om zah pen 1000 tawh khansak ding, tua pana hong suak tawh 1971 kuma mihing pha zah hawm ding cih ahi hi. Mizoram bangah MLA seat 40 om a, 1000 tawh khangsak leng 40000 (40x1000) pha hi. 40000 pen 1971 kuma Mizorama mi phazah 332390 tawh hawm kik leng 8.31 (332390/40000=8.31) suak hi. Point nung lama 31 pen paih ding ahih manin Mizorama MLA khat ii vote manphatna pen 8 cihna ahi hi. Tua danin mi tamna UP state a MLA khat ii vote manphatna ahih keileh vote neih zah pen 208 ahi hi. India gama MLA vekpi 4120 pha a, amau teng vote manphatna vekpi pen 549474 ahi hi.
MP khempeuh ii vote manphat zah bel kibang khin a, 708 ciat nei uh hi. A teh dan – India gama MLA khempeuh vote manphatna 549474 pen MP om zah 776 tawh kihawm a (549474/ 776=708.09), point nung lama .09 a kipaih teh 708 suak hi. Tua ahih manin MP khempeuh ii vote manphat zah vekpi pen 549408 (776X708) ahi hi.
MP leh MLA khempeuh ii vote manphat vekpi pen 1098882 (549408+549474) ahi hi. President cin theihna dingin vote (mee) kikhia khempeuh ii 50%+1 ngah hamtang kul lai hi. Congress party lamte tuatna pan tutung kiteel ah Pranab Mukherjee in vote 600000 kiim leh PA Sangma in vote 350000 kiim ngah ding hi. Bengali mi Pu Pranab Mukherjee pen India President thak ding hih tuak hi.
India gama State leh UT a MP leh MLA seat om zah a nuaia bang hi:-
State/UT min
MP (Upper) seat om zah (Number of Rajya Sabha seats)
MP (Lower) seat om zah (Number of Lok Sabha seats)
MLA seat om zah (Number of Assembly seats)
MLA 1 ii vote manphat zah
(Value of vote of each MLA)
1. Andhra Pradesh
2. Arunachal Pradesh
3. Assam
4. Bihar
5. Chhattisgarh
6. Goa
7. Gujarat
8. Haryana
9. Himachal Pradesh
10. Jammu & Kashmir
11. Jharkhand
12. Karnataka
13. Kerala
14. Madhya Pradesh
15. Maharashtra
16. Manipur
17. Meghalaya
18. Mizoram
19. Nagaland
20. Odisha
21. Punjab
22. Rajasthan
23. Sikkim
24. Tamil Nadu
25. Tripura
26. Uttarakhand
27. Uttar Pradesh
28. West Bengal
29. NCT of Delhi (UT)
30. Puducherry (UT)
18
1
7
16
5
1
11
5
4
4
6
12
9
11
19
1
1
1
1
10
7
10
1
18
1
31
3
16
3
1
42
2
14
40
11
2
26
10
4
6
14
28
20
29
48
2
2
1
1
21
13
25
1
39
2
5
80
42
7
1
294
60
126
243
90
40
182
90
68
87
81
224
140
230
288
60
60
40
60
147
117
200
32
234
60
70
403
294
70
30
148
8
116
173
129
20
147
112
51
72
176
131
152
131
175
18
17
8
9
149
116
129
7
176
26
64
208
151
58
16