Zam Thang Samte

ကမၻာ့ကုလသမဂၢႏွင့္ အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္မ်ား

ေအာက္တိုဘာ ၂၄ ရက္ေန႔သည္ ၆၆ ႏွစ္ေျမာက္ ကမၻာ့ ကုလသမဂၢေန႔ျဖစ္သည္။
ကုလသမဂၢ ႐ံုးစိုက္ရာ အေမရိကန္ႏိုင္ငံ၏ နယူးေယာက္ၿမိဳ႕ ကုလသမဂၢ အေထြေထြညီလာခံ
အစည္းအေဝးႀကီးသို႔ ...
 အဖြဲ႕ဝင္ႏိုင္ငံမ်ားအားလံုးမွ ထိပ္တန္း ေခါင္းေဆာင္မ်ား တဖြဲဖြဲေရာက္ရွိ
လာၾကေပၿပီ။
ကုလသမဂၢအဖြဲ႕ႀကီး ကို လူတိုင္း အၾကမ္းအားျဖင့္ သိရွိ ႏိုင္ၾကေသာ္လည္း
အဖြဲ႕ႀကီးစတင္ ေပၚေပါက္  လာကတည္းက ..
တာဝန္ ထမ္းေဆာင္ခဲ့ၾကေသာ အေထြေထြ အတြင္း   ေရးမွဴးခ်ဳပ္ မ်ား၏ ကိုယ္ေရး
အတၴဳပၸတိၱအက်ဥ္းကို သိလိုၾကေပလိမ့္ မည္။
ယခုလက္ရွိ တာဝန္ယူေနေသာ မစၥတာဘန္ကီမြန္းသည္ အ႒ မေျမာက္ အေထြေထြ
အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ျဖစ္သည္။
မိမိတို႔အာရွ တိုက္သားမ်ားထဲမွ ဒုတိယေျမာက္ျဖစ္သည္။
အာရွတိုက္သားထဲမွ ပထမဆံုးမွာ မိမိတို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံသား ဦးသန္႔ျဖစ္သည္ကို
ၾကားဖူးၾကေပလိမ့္မည္။
ကမၻာေပၚတြင္ အေရးပါဆံုးႏွင့္ အထင္ရွား ဆံုးေသာ အဖြဲ႕အစည္းႀကီးကို
တာဝန္ယူလုပ္ေဆာင္ေပး ခဲ့ၾကေသာ ...
အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ မ်ား၏ မွတ္တမ္းအက်ဥ္းမ်ားကိုေဖာ္ျပ၍ ကမၻာ့ကုလသမဂၢေန႔ကို
ဤေဆာင္းပါးျဖင့္ ဂုဏ္ျပဳအပ္ပါသည္။

ကမၻာ့ကုလသမဂၢအဖြဲ႔ႀကီးစတင္
ဒုတိယကမၻာစစ္ႀကီးၿပီး ေနာက္ႏိုင္ငံ ေပါင္းခ်ဳပ္အသင္းႀကီးကို အစားထိုး၍ ၁၉၄၅
ခုႏွစ္တြင္ ျပင္ဆင္ ဖြဲ႕စည္းခဲ့သည္။
ထိုအခ်ိန္က ရည္ရြယ္ခ်က္မွာ ကမၻာစစ္ႀကီး ရပ္စဲ၍
ႏိုင္ငံမ်ားအခ်င္းခ်င္းေတြ႕ဆံုေ

ဆြးေႏြးမႈကို ...
စားပြဲဝိုင္းတြင္ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ေျဖရွင္းၾကရန္ အတြက္အဓိကျဖစ္သည္။
၁၉၄၅ ခု ဧၿပီ ၂၄ ရက္ေန႔က အေမရိကန္၊ ဆန္ဖရန္စစၥကိုၿမိဳ႕တြင္ျပဳလုပ္ေသာ ..
ကုလသမဂၢ၏ ပထမဆံုး ႏိုင္ငံတကာညီလာခံတြင္ ႏိုင္ငံေပါင္း ၅ဝ သာတက္ေရာက္ခဲ့ သည္။
ယခုအခါ အဖြဲ႕ဝင္ႏိုင္ငံ ၁၉၃ ႏိုင္ငံ အထိရွိလာေနၿပီ ျဖစ္သည္။
သို႔ရာတြင္ႏိုင္ငံမ်ား၏  သေဘာ တူညီခ်က္အရ ကုလသမဂၢေန႔ကို ၁၉၄၅ ခု ေအာက္တိုဘာ ၂၄
ရက္ ေန႔တြင္ အသိအမွတ္ျပဳခဲ့ၾကသည္။

၁။ ထ႐ိုင္ေဂးလိုင္း (Trygve Halvdom Lie)
ပထမဆုံးကုလသမဂၢ၏ အေထြေထြ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ ျဖစ္သည္။ ေနာ္ေဝႏိုင္ငံ၊
ေအာ္စလိုၿမိဳ႕တြင္ ၁၈၉၆ ခု ဇူလိုင္လတြင္ ေမြးဖြားခဲ့ၿပီး၊
အသက္ ၇၂ ႏွစ္၊ ၁၉၆၈ ဒီဇင္ဘာ ၃ဝ ရက္တြင္ ေနာ္ေဝႏိုင္ငံ၊ ဂဲလိုၿမိဳ႕တြင္
ကြယ္လြန္ခဲ့သည္။ ကေလး ၃ ဦးႏွင့္ ဇနီးတို႔က်န္ရစ္ခဲ့သည္။
အေထြေထြ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ ရာထူးကို ၁၉၄၆   ေဖေဖာ္ဝါရီ ၂ ရက္တြင္
စတင္ထမ္းေဆာင္ခဲ့ၿပီး ႏိုဝင္ဘာ ၉ ရက္ ၁၉၅၂ တြင္ ႏုတ္ထြက္သြားခဲ့သည္။

၂။ ဒက္ဟမၼား႐ိႈး (Dag Hammarskjold Skjold)
ဒုတိယေျမာက္ အေထြေထြအ တြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ျဖစ္သည္။ ဆြီဒင္ႏိုင္ငံ Jonkoping
ၿမိဳ႕တြင္ ၁၉ဝ၅ခု ဇူလိုင္ ၂၉ ရက္ေန႔တြင္ ေမြးဖြားခဲ့သည္။
အသက္ ၅၆ ႏွစ္ ၁၉၆၁ စက္တင္ဘာ ၁၈ ရက္တြင္ ႐ိုဒီးရွားဖက္ဒေရး ႏို္င္ငံ Ndola
ၿမိဳ႕တြင္ ကြယ္လြန္ခဲ့သည္။ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ ေနစဥ္အတြင္း ေသဆံုးခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
ေသဆံုးသြားစဥ္ အေမရိကန္သမၼတ ဂြၽန္ဖက္ကေနဒီက ‘ကြၽန္ေတာ္တို႔
ရာစုတြင္အႀကီးမားဆံုးလူသား’ ဟု မွတ္ခ်က္ျပဳခဲ့သည္။

၃။ ဦးသန္႔ (U Thant)
တတိယေျမာက္ အေထြေထြ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ ျဖစ္သည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံ ဧရာဝတီတိုင္း၊ ပန္းတေနာ္ၿမိဳ႕ တြင္ ၁၉ဝ၉ ဇန္နဝါရီ ၂၂ ရက္ေန႔
တြင္ ေမြးဖြားခဲ့သည္။
၁၉၆၁ ခုႏွစ္ ႏိုဝင္ဘာ ၃ဝ ရက္မွ ၁၉၇၁ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာ ၃၁ ရက္ေန႔ အထိ သက္တမ္း ၂
ႀကိမ္ ဆက္တိုက္တာဝန္ ထမ္းေဆာင္ခဲ့ၿပီး ..
အသက္ ၆၅ ႏွစ္ ၁၉၇၄ ႏိုဝင္ဘာ ၂၅ ရက္   ေန႔တြင္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံ နယူးေယာက္ၿမိဳ႕
တြင္အဆုတ္ကင္ဆာေရာဂါျဖင့္ ကြယ္လြန္ခဲ့သည္။
ဦးသန္႔၏ ဖခင္ဦးဖုိးႏွစ္မွာ ဆန္ကုန္သည္ႀကီးတစ္ဦးျဖစ္ၿပီး
သူရိယသတင္းစာတိုက္ကိုထူေထာင္ရန္ ကူညီခဲ့သူတစ္ဦးျဖစ္သည္။
ဦးသန္႔ သည္ ေမြးခ်င္းသား ၄ ဦး အနက္ အႀကီးဆံုးသားျဖစ္သည္္။ မိခင္မွာ
ေဒၚနန္းေသာင္းျဖစ္သည္။
ဦးသန္႔ အသက္ ၁၄ ႏွစ္အရြယ္တြင္ ဖခင္ ေသဆံုးသြားခ့ဲသည္။ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္မွ
ဘြဲ႕ရရွိခဲ့သည္။
ဦးသန္႔၏ ဇနီးမွာ ေဒၚသိန္းတင္ျဖစ္ၿပီး သား၂ ဦး သမီး ၁ ဦးထြန္းကား ခဲ့သည္။ သား ၂
ဦးလံုးပင္ ေသဆံုးသြားခဲ့ သည္။ သားႀကီး ေမာင္ဘိုမွာ
ေမြးကင္းစကပင္ေသဆံုးခဲ့ၿပီး၊ သားငယ္ တင္ေမာင္မွာ ရန္ကုန္တြင္ ဘတ္စ္ကားေပၚမွ
လိမ့္က်၍ ကြယ္လြန္ခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။

၅။ ပဲရစ္ေဒေကြးလ်ား (Perez de Cuellar)
ပဥၥမေျမာက္ ကုလသမဂၢအ ေထြေထြအတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ျဖစ္သည္။ ပီ႐ူးႏိုင္ငံ၊
လီမာၿမိဳ႕တြင္ ၁၉၂ဝ ခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီ ၁၉ ရက္ေန႔တြင္ ေမြးဖြား သည္။
အသက္ ၉၁ ႏွစ္ ရွိၿပီ ျဖစ္သည္။ ယခုသက္ရွိထင္ရွားရွိ ေသာ အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴး
ခ်ဳပ္ေဟာင္း ၃ ဦးထဲမွ အသက္ အႀကီးဆံုးျဖစ္သည္။

၆။ ဘူးထ႐ို႕စ္ဘုူးထ႐ို႕စ္ဂါလီ (Boutros Boutros Ghali)
ဆ႒မေျမာက္ အေထြေထြ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ျဖစ္ၿပီး အီဂ်စ္ ႏို္္င္ငံသား
တစ္ဦးျဖစ္သည္။
၁၉၂၂ ခု ႏုိဝင္ဘာ ၁၄ ရက္ေန႔တြင္ ေမြး ဖြားၿပီး ယခုအသက္ရွိထင္ရွား
ဒုတိယအသက္အႀကီးဆံုးအေထြေထြ အတြင္းေရးခ်ဳပ္ေဟာင္း တစ္ဦးျဖစ္သည္။
အသက္ ၈၈ ႏွစ္ရွိၿပီျဖစ္သည္။ ရာထူးသက္တမ္း ၁၉၉၂ ဇန္နဝါရီ ၁ ရက္မွ ၁၉၉၆ ခု
ဒီဇင္ဘာ ၃၁ ရက္ေန႔အထိ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့ သည္။
အာဖရိကတိုက္၏ ပထမဆံုး အေထြေထြ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္တစ္ဦး ျဖစ္သည္။

၇။ ကိုဖီအာနန္ (Kofi Annan)
သတၱမေျမာက္ျဖစ္သည္။ ဂါနာႏိုင္ငံသား တစ္ဦးျဖစ္ၿပီးGold Coast ၿမိဳ႕တြင္ ၁၉၃၈
ဧၿပီလ ၈ ရက္ေန႔တြင္ ေမြးဖြားခဲ့ကာ ..
ယခု အသက္ ၇၃ ႏွစ္ရွိၿပီျဖစ္ၿပီး သက္ရွိ ထင္ရွားရွိဆဲျဖစ္သည္။
ကိုဖီအာနန္ သည္ ၁၉၉၇ ခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီ ၁ ရက္ေန႔မွ ၃၁ ဒီဇင္ဘာ ၂ဝဝ၆ ေန႔ထိ
တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သည္။
၂ဝဝ၁ ခုႏွစ္တြင္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး   ႏိုဘယ္လ္ဆုကို ပူးတြဲရရွိခဲ့သည္။

၈။ ဘန္ကီမြန္း (Ban Ki-moon)
ယခုလက္ရွိ အ႒မေျမာက္ ကမၻာ့ကုလသမဂၢ အေထြေထြ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ျဖစ္သည္။
ေတာင္ကိုရီးယား ႏိုင္ငံသား တစ္ဦးျဖစ္ၿပီး ဒုတိယေျမာက္အာရွတိုက္သား
အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ျဖစ္ သည္။
၁၉၄၄ ခု ဇြန္လ ၁၃ ရက္ တြင္ ေမြးဖြားခဲ့ၿပီး အသက္ ၆၇ ႏွစ္ ရွိၿပီျဖစ္သည္။
၂ဝဝ၇ ခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီ ၁ ရက္ေန႔မွ စတင္တာဝန္ ယူခဲ့ၿပီး ပထမႀကိမ္
သက္တမ္းကုန္ဆံုးကာ..
ဒုတိယအႀကိမ္ ဆက္လက္ အေရြးခံရၿပီး တာဝန္ထမ္းေဆာင္ဆဲ ျဖစ္သည္။
Credit : Popular News
စုိးမင္းဦး

Secretaries-General

No.	Portrait	Secretary-General	Dates in office	Country of origin	UN Regional Group	Reason of withdrawal	Ref.
–		Gladwyn Jebb	24 October 1945 – 1 February 1946	United Kingdom	Western European & Others	Served as Acting Secretary-General until Lie's election	[7]
		After World War II, he served as Executive Secretary of the Preparatory Commission of the United Nations in August 1945, being appointed Acting United Nations Secretary-General from October 1945 to February 1946 until the appointment of the first Secretary-General Trygve Lie.
1		Trygve Lie	2 February 1946 – 10 November 1952	Norway	Western European & Others	Resigned	[8]
		Lie, a foreign minister and former labour leader, was recommended by the Soviet Union to fill the post. After the UN involvement in the Korean War, the Soviet Union vetoed Lie's reappointment in 1951. The United States circumvented the Soviet Union's veto and recommended reappointment directly to the General Assembly. Lie was reappointed by a vote of 46 to 5, with eight abstentions. The Soviet Union remained hostile to Lie, and he resigned in 1952.[9]
2		Dag Hammarskjöld	10 April 1953 – 18 September 1961	Sweden	Western European & Others	Died in a plane crash in Northern Rhodesia (now Zambia), while on a peacekeeping mission to the Congo	[10]
		After a series of candidates were vetoed, Hammarskjöld emerged as an option that was acceptable to the Security Council. Hammarskjöld was re-elected unanimously to a second term in 1957. The Soviet Union was angered by Hammarskjöld's leadership of the UN during the Congo Crisis, and suggested that the position of Secretary-General be replaced by a troika, or three-man executive. Facing great opposition from the Western nations, the Soviet Union gave up on its suggestion. Hammarskjöld was killed in a plane crash in Northern Rhodesia (now Zambia) in 1961.[9] U.S. President John F. Kennedy called Hammarskjöld "the greatest statesman of our century".[11]
3		U Thant	30 November 1961 – 31 December 1971	Burma	Asian	Declined to consider a third term.	[12]
		In the process of replacing Hammarskjöld, the developing world insisted on a non-European and non-American. U Thant was nominated. However, due to opposition from the French (Thant had chaired a committee on Algerian independence) and the Arabs (Burma supported Israel), Thant was only appointed for the remainder of Hammarskjöld's term. Thant was the first Asian Secretary-General. The following year, Thant was unanimously re-elected to a full five-year term. He was similarly re-elected in 1966. Thant did not seek a third term.[9]
4		Kurt Waldheim	1 January 1972 – 31 December 1981	Austria	Western European & Others	China vetoed his third term.	[13]
		Waldheim launched a discreet but effective campaign to become the Secretary-General. Despite initial vetoes from China and the United Kingdom, in the third round, Waldheim was selected to become the new Secretary-General. In 1976, China initially blocked Waldheim's re-election, but it relented on the second ballot. In 1981, Waldheim's re-election for a third term was blocked by China, which vetoed his selection through 15 rounds. In the mid-1980s, it was revealed that a post-World War II UN War Crimes Commission had labeled Waldheim as a suspected war criminal – based on his involvement with the Wehrmacht Heer army of Nazi Germany. The files had been stored in the UN archive.[9]
5		Javier Pérez de Cuéllar	1 January 1982 – 31 December 1991	Peru	Latin American & Caribbean	Refused to be considered for a third term.	[14]
		Pérez de Cuéllar was selected after a five-week deadlock between the re-election of Waldheim and China's candidate, Salim Ahmed Salim of Tanzania. Pérez de Cuéllar, a Peruvian diplomat, was a compromise candidate, and the first Secretary-General from the Americas. He was re-elected unanimously in 1986.[9]
6		Boutros Boutros-Ghali	1 January 1992 – 31 December 1996	Egypt	African	The United States vetoed his second term.	[15]
		The 102-member Non-Aligned Movement insisted that the next Secretary-General come from Africa. With a majority in the General Assembly and the support of China, the Non-Aligned Movement had the votes necessary to block any unfavourable candidate. The Security Council conducted five anonymous straw polls—a first for the council—and Boutros-Ghali emerged with 11 votes on the fifth round. In 1996, the United States vetoed the re-appointment of Boutros-Ghali, claiming he had failed in implementing necessary reforms to the UN.[9]
7		Kofi Annan	1 January 1997 – 31 December 2006	Ghana	African	Retired after two full terms	[16]
		On 13 December 1996, the United Nations Security Council recommended Annan.[17][18] He was confirmed four days later by the vote of the General Assembly,[19] He started his second term as Secretary-General on 1 January 2002.
8		Ban Ki-moon	1 January 2007– present	South Korea	Asia-Pacific	Incumbent	[20]
		Ban became the second Asian to be selected as the Secretary-General. He was unanimously elected to a second term by the General Assembly on 21 June 2011. His second term began on 1 January 2012.[21] Prior to his selection, he was the Foreign Minister of the Republic of Korea from January 2004 to November 2006.